ลิขสิทธิ์ไม่ใช่เรื่องไกลตัว! ใช้รูป โหลดเพลง ก็อปคลิป เสี่ยงผิดกฎหมาย
เรียนรู้เกี่ยวกับกฎหมายลิขสิทธิ์ที่ใกล้ตัวเรามาก การใช้รูปภาพ เพลง หรือคลิปโดยไม่ได้รับอนุญาตอาจเสี่ยงต่อการละเมิดลิขสิทธิ์
ลิขสิทธิ์คืออะไร?
ตามพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537 มาตรา 4 ที่บัญญัติว่า “ในพระราชบัญญัตินี้ “ลิขสิทธิ์” หมายความว่า สิทธิแต่ผู้เดียวที่จะทำการใด ๆ ตามพระราชบัญญัตินี้เกี่ยวกับงานที่ผู้สร้างสรรค์ได้ทำขึ้น”
งานอันมีลิขสิทธิ์ต้องมีลักษณะ:
- ต้องมีการแสดงออกทางความคิด
- ต้องเป็นงานที่เกิดจากความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ของตนเอง
- ต้องใช้ความวิริยะอุตสาหะในการสร้างสรรค์งาน
งานสร้างสรรค์ 9 ประเภทที่ได้รับความคุ้มครอง:
วรรณกรรม
หนังสือ บทความ บทกวี
นาฏกรรม
ละคร การแสดง
ศิลปกรรม
ภาพวาด ภาพถ่าย รูปปั้น
ดนตรีกรรม
เพลง ทำนองดนตรี
โสตทัศนวัสดุ
วิดีโอ สื่อการเรียนการสอน
ภาพยนต์
หนัง ซีรีส์ คลิปวิดีโอ
ตัวอย่างการละเมิดลิขสิทธิ์ในชีวิตประจำวัน
⚠️ กรณีการนำเพลงที่ละเมิดลิขสิทธิ์มาเปิดในร้านคาราโอเกะ
“การที่จำเลยเป็นผู้ติดต่อให้เจ้าของตู้เพลงคาราโอเกะหยอดเหรียญที่มีงานเพลงที่ได้ทำขึ้นโดยละเมิดลิขสิทธิ์ของผู้เสียหายมาติดตั้งที่ร้านคาราโอเกะของจำเลย จำเลยย่อมอยู่ในวิสัยที่จะตรวจสอบได้...”
🎨 งานจิตรกรรมเป็นงานอันมีลิขสิทธิ์
“งานสร้างสรรค์ประเภทศิลปกรรมที่มีลักษณะเป็นงานจิตรกรรมจะเป็นงานอันมีลิขสิทธิ์ที่ได้รับความคุ้มครอง ต้องเป็นงานที่ผู้สร้างสรรค์ได้ทำหรือก่อให้เกิดงานนั้นด้วยการริเริ่มขึ้นเองโดยมิได้ทำซ้ำหรือดัดแปลงจากงานอันมีลิขสิทธิ์ของผู้อื่นโดยไม่ได้รับอนุญาต”
สิ่งที่ได้รับการยกเว้นไม่ให้มีลิขสิทธิ์
ตามมาตรา 7 แห่งพระราชบัญญัติลิขสิทธิ์ พ.ศ. 2537:
- ข่าวประจำวัน
- ข้อเท็จจริงต่าง ๆ ที่มีลักษณะเป็นเพียงข่าวสารอันมิใช่งานในแผนกวรรณคดี
- คำพิพากษา คำสั่งของหน่วยงานราชการ
- คำแปลหรือการรวบรวมสิ่งต่าง ๆ ที่หน่วยงานรัฐจัดทำขึ้น
การกระทำที่อาจเข้าข่ายการละเมิดลิขสิทธิ์
❌ การกระทำที่เสี่ยง
- • นำคลิป TikTok ของผู้อื่นมาลงในช่องของตัวเอง
- • นำเพลงของคนอื่นมาลงใน YouTube
- • ใช้รูปภาพจากอินเทอร์เน็ตโดยไม่ขออนุญาต
- • ก็อปปี้ข้อความ บทความโดยไม่อ้างอิง
- • ดาวน์โหลดเพลง หนัง ซีรีส์ผิดกฎหมาย
✅ การปฏิบัติที่ถูกต้อง
- • ขออนุญาตจากเจ้าของลิขสิทธิ์ก่อนใช้
- • ใช้งานในลักษณะ “การใช้อย่างเป็นธรรม”
- • อ้างอิงแหล่งที่มาอย่างชัดเจน
- • ใช้ผลงานที่เข้าสู่สาธารณสมบัติแล้ว
- • สร้างผลงานต้นฉบับของตัวเอง
⚖️ ข้อสำคัญที่ต้องจำ
ลิขสิทธิ์คุ้มครองรูปแบบการแสดงออก ไม่คุ้มครองความคิด - แม้ใช้เพียงบางส่วน ถ้าไม่ได้รับอนุญาตก็อาจผิดกฎหมาย
การละเมิดลิขสิทธิ์ไม่ต้องตั้งใจ - แค่ประมาทก็ผิดได้
ไม่ใช้เพื่อการค้าไม่ได้แปลว่าปลอดภัย - การใช้ส่วนบุคคลก็อาจผิดได้
แชร์บทความนี้
ช่วยแชร์ความรู้ให้เพื่อนๆ เพื่อป้องกันการละเมิดลิขสิทธิ์